در طول دهه گذشته ، به معقوله آنالیز کسب و کارها و جمع آوری داده بسیار پرداخته شده است. بسیاری از بازاریابان معتقداند که رمز موفقیت یک کسب و کار در آنالیز داده های بدست آمده است. تنها با جمع آوری داده است که می توان یک برنامه جامع برای قدم های در پیش رو برداشت. اما داده های خام که سامان دهی نشده باشند نیز به اندازه عدم آنالیز کسب و کار می توانند بدون استفاده باشند.
یکی از ویژگی های فعالیت در حوزه کسب و کارهای آنلاین ، آن است که جمع آوری داده در این حوزه بسیار آسانتر از دیگر حوزه ها انجام می شود. آیا می دانید چقدر داده در سازمان شما وجود دارد و ارزش آنها چقدر است؟ نمونه هایی از آنها عبارتند از:
- ساعات ورود و خروج پرسنل، مرخصی ها، تأخیرات، اضافه کاریها و ...
- اطلاعات خرید، فروش، نحوه پرداخت و دریافت وجه آنها، قیمت تمام شده آنها و ...
- تعداد کالاهای موجود در انبار، مدت زمان وجود آنها در انبار، ارزش واقعی آنها و ....
چقدر از داده های فوق در تصمیم گیریها استفاده می کنیم؟ مثلاً دلیل اضافه کاری پرسنل چیست (حتی اگر بابت آن وجهی پرداخت نمی شود)؟ آیا تأخیرات پرسنل منطقی است؟ میزان موجودی کالا در انبار، منطقی است؟ ارزش امروز آنها چقدر است؟ میزان و هزینه تأخیرات فروش محاسبه شده است؟ یا عدم تحویل به موقع کالا از طرف فروشندگان چقدر خسارت وارد کرده است؟ و ...
اما آنچه در این نوشتار قصد داریم به آن بپردازیم مرحله بعد از جمع آوری داده است. زمانی که اطلاعات ثبت شده است.
منظور از طراحی داشبورد مدیریتی بهینه چیست؟
منظور از طراحی داشبورد مدیریت بهینه آن است که داشبورد مدیریت بتواند در کوتاه ترین زمان ممکن اطلاعات را در اختیار مدیر سایت قرار دهد.
داده ها تمام آن چیزی هستند که شما برای مدیریت کسب و کارتان نیاز دارید. بنابراین باید در مدت زمان کوتاهی در اختیار شما قرار گیرند.
اصل ۵ ثانیه در طراحی داشبورد مدیریتی بهینه
برای طراحی داشبورد مدیریت بهینه گزارشات را فراموش نکنید. اصل ۵ ثانیه به ما می گوید که اطلاعات مورد نیاز باید در ۵ ثانیه در دسترس باشند. به همین دلیل نیاز است که دسترسی به گزارشات اصلی در داشبورد امکان پذیر باشد.
تعدادی از گزارشاتی که در طراحی داشبورد مدیریت بهینه باید به آنها توجه شود :
تعداد کاربران
تعداد کاربران جدید
جنسیت کاربران
بازه سنی کاربران
مجموع بازدید های روز
مجموع بازدیدهای هفته
مجموع بازدیدهای ماه
میزان خرید روزانه
میزان مشارکت کاربران
گزارش نظرسنجی جاری
….
گزارشات پنل مدیریت سایت ، براساس فعالیت سایت می تواند متفاوت باشد. برای مثال در صورتی که شما یک فروشگاه آنلاین داشته باشید ، مطمئنا برای شما مهم است که از تعداد خرید های ثبت شده روزانه خود اطلاع داشته باشید.
یا وب سایت های محتوا محور ، میزان بازدید های روزانه برای آن ها حائز اهمیت خواهد بود.
اصول طراحی داشبورد مدیریتی
اصل شماره ۱: داشبورد را ساده بسازید
سادگی در طراحی پنل مدیریت وب سایت سبب می شود که اطلاعات در مدت زمان کوتاه تری در دسترس قرار گیرند. به همین دلیل معمولا برای طراحی پنل مدیریت از طرح های مینیمال استفاده می شود. کلید ارتباط مؤثر با داشبورد شما این است که دادههای خود را تا جای ممکن بهسادگی ارائه کنید. لازم نیست که باهدف جالبتر شدن داشبورد آن را تزئین کنید و بهتر است که یک داشبورد دارای حداقل رنگآمیزی و قالببندی باشد.
اصل شماره ۲: قسمتهای غیرضروری نمودارها را از بین ببرید.
خطوط شبکه را حذف کنید: در داشبورد شبکه خطوط (هم عمودی و همافقی) تقریباً همیشه غیرضروری است. دلیل ضمنی شبکه خطوط این است که آنها به ارزیابی بصری دادهها، توسط بیننده هر نقطه کمک کند. بااینحال، معمولاً افراد ارزش یک داده را با مقایسه موقعیت آن با سایر دادهها در نمودار میسنجند؛ بنابراین این خطوط مرجع دوم برای ارزیابی هستند که بهسادگی مصرف جوهر را زیاد میکنند.
مرزها را حذف کنید: در زمان ساخت داشبورد متوجه خواهید شد که حذف مرزها و فریمها، نمودارهای شمارا پاکیزهتر نشان میدهد و به شما کمک میکند تا از استفاده خطوط گیجکننده را در هنگام قرار دادن چندین نمودار با مرزها در یک داشبورد اجتناب کنید. بهجای مرزها، از فضای سفید بین نمودارها بهعنوان مرزهای ضمنی استفاده کنید.
در استفاده از روند افراط نکنید: بهندرت پیش میآید که یک خط روند بینشی ارائه کند که نمودار دادهها[۲] یا یک برچسب ساده آن را بیان نکند. درواقع، خطوط روند اغلب به خوانندگان القا میکند که این دادهها بخش کوچکی از مجموعههای دادههای دیگر هستند. چرا خط روند را در یک نمودار خط قرار میدهیم وقتیکه نمودار خطی وجود دارد و بهخودیخود یک از انواع روند است؟ بهجای خطوط روند، با اضافه کردن یک برچسب ساده، روند کلی داده را میتوان بیان کرد.
اجتناب از برچسبهای غیرضروری دادهها: شما مجبور نیستید که از برچسب دادهها در همه نمودارها استفاده کنید. همینکه نمودار دادهها (بدون درج داده) را رسم کنید کافی است. در آینده بیشتر درک خواهید کرد که نمودارهایی که فقط دادههای مربوط به پیام خود را نشان میدهید، تأثیر بیشتری خواهند داشت.
اگر مجبور نیستید در نمودارها شرح ننویسید: هنگامیکه شما فقط یک سری داده را ترسیم میکنید، لازم نیست که یک شرح به فضای خالی نمودار اضافه نمایید. اجازه بدید عنوان نمودار شما در مورد دادهها توضیح دهد.
حذف محورهایی که ارزشافزوده ندارند: هدف از محورهای X و Y کمک به یک تجسم بصری مقیاس و موقعیت دادهها در نمودار است. بااینحال، اگر ماهیت و کاربرد نمودار به یک محور خاص نیاز نداشته باشد، آن را حذف کنید. دقت کنید هدف این موضوع ضربه زدن به نمودار شما نیست بلکه هدف این است که نمودار فقط شامل عناصری باشد که بهطور مستقیم به پیام اصلی نمودار شما کمک میکند.
اصل شماره ۳: هر داشبورد را به یک صفحه قابلمشاهده محدود کنید
یک داشبورد باید نمای مختصر و مفید (در یک نگاه) درباره شاخصهای کلیدی مربوط به یک فرآیند یا یک کسبوکار را ارائه کند. این بدان معنی است که تمام اطلاعات باید بلافاصله در یکزمان قابلمشاهده است. اگرچه اینکه تمام دادهها را در یک صفحه همیشه قابلمشاهده باشد، سادهترین راهحل نیست بلکه بهترین راه است. شما میتوانید بخشها را بهراحتی باهم مقایسه کنید و همچنین میتوانید روابط مؤثرتری را تجربه کنید و کمتر به حافظه کوتاهمدت اعتماد کنید (اطلاعات بلندمدت در اختیاردارید). هنگامیکه یک کاربر مجبور میشود به سمت راست، چپ یا بالا و پایین حرکت کند، این مزایا کاهش مییابد.
اصل شماره ۴: برای جلبتوجه از طرحبندی و جایابی استفاده کنید
شما اغلب میخواهید یک جزء داشبورد خود را از سایر بخشها برجسته کنید. بهجای استفاده از رنگهای روشن و یا تفاوتهای در اندازه قلم، شما میتوانید با استفاده از اهرم جایابی و طرحبندی یک جزء داشبورد خود را از سایر بخشها برجسته کنید. مطالعات مختلف نشان دادهاند که خوانندگان تمایل طبیعی به تمرکز بر مناطق خاص یک سند دارند. بهعنوانمثال، محققان در یک پروژه متوجه شدند که خوانندگان هنگام نگاه کردن به یک صفحه آن را بهصورت مناطق مختلف مشاهده میکنند و به مناطق خاصی که روی صفحه توجه بیشتری میکنند.
آنها از نمودار در شکل زیر برای نشان دادن آنچه آنها بانام مناطق اولویتی مینامند استفاده میکنند. آنها از شکل زیر برای نشان دادن آنچه آنها بانام «مناطق اولویتدار[۱]» مینامند استفاده میکنند. به نظر میرسد مناطق با شماره ۱ در نمودار دارای اهمیت بالا هستند و بیشترین توجه را برای مدتزمان بیشتری جذب میکنند. در همین حال به نظر میرسد، مناطق ۳ کماهمیتتر هستند.
شما میتوانید از این مناطق اولویتدار برای ارتقاء یا کاهش اهمیت اجزاء داشبورد استفاده کنید. اگر یکی از نمودارها در داشبورد شما تمرکز خاصی را میطلبد، میتوانید این نمودار را در یک منطقه برجستهتر قرار دهید. البته رنگهای اطراف، مرزها، فونتها و سایر قالببندیها میتوانند الگوهای مشاهده خوانندگان شمارا تحت تأثیر قرار دهند.
اصل شماره ۵: اعداد را اثربخش قالببندی کنید
بدون شک، شما از اعداد زیادی در داشبورد استفاده خواهید کرد. بعضی از آنها در نمودارها قرار میگیرند و برخی دیگر در جدول. به یاد داشته باشید که هر بخش از اطلاعات در داشبورد شما باید یک هدف داشته باشد. مهم این است که اعداد خود را بهطور مؤثر قالببندی کنید تا کاربران بتوانند اطلاعاتی را که بدون سردرگمی برای کاربر نشان دهند. هنگام قالببندی اعداد در داشبورد و گزارشها به این دستورالعملها توجه کنید:
- برای آسان خوانده شدن اعداد همیشه از ویرگول استفاده کنید.
- فقط زمانی که سطح دقت بالای موردنیاز باشد از علامت اعشار استفاده کنید.
- فقط زمانی که برای تأکید به روشن شدن یک مطلب به مقادیر پولی نیاز باشد نماد واحد پولی (مثل دلار) را استفاده کنید. اگر یک نمودار یا جدول حاوی تمام مقادیر درآمد داشته باشید و یک برچسب بهوضوح این را نشان میدهد، میتوانید با حذف نماد واحد پولی، در سلولها و پیکسلها صرفهجویی نمایید
- اعداد بسیار زیادی را به فرم هزار یا میلیون بنویسید. بهعنوانمثال، بهجای نمایش ۱۶،۹۰۶،۷۱۴، شما میتوانید شماره را به فرم ۱۷ میلیون بنویسید.
اصل شماره ۶: از عناوین و برچسبها بهطور مؤثر استفاده کنید
اغلب افراد بهطور مؤثری برچسبگذاری آیتمها را در داشبورد انجام نمیدهند. اگر کاربر شما به داشبورد شما نگاه میکند و از شما میپرسد: «این داشبورد در مورد چیست؟» احتمالاً داشبورد شما درباره برچسبها مشکل دارد.
نتیجه گیری
برای داشتن یک داشبورد مدیریت بهینه ، ابتدا گزارشاتی که برای شما حائز اهمیت می باشد را پیدا کنید ، مطمئن شوید که این داده ها از طریق وب سایت قابلیت جمع آوری و آنالیز را داشته باشند. با مشاوره با تیم طراحی سایت و برنامه نویسی به یک نحوه گزارش گیری و نمایش مشترک برسید و بعد از آن همه چیز را بدست توسعه دهنده وب خود بسپارید . در انتها شما یک پنل مدیریتی خواهید داشت که همه چیز را در مورد پیشرفت و چالش های کسب و کار آنلاین شما ، به شما گزارش می دهد.